بازگشت در این درس با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی به تحلیل عمیق فضاهای مهم موجود در شهرها پرداخته می شود. هدف این درس، آشنایی دانشجویان مقطع دکتری با روش ها و تکنیک های تحلیل فضایی با تکیه بر سیستم اطلاعات جغرافیایی در برنامه ریزی شهری و منطقه ای می باشد و انتظار می رود دانشجویان پس از مطالعه و گذراندن این درس، بتوانند با روش ها و تکنیک های تحلیل فضایی و استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی در برنامه ریزی شهری موضوعات شهری را به خوبی تحلیل نمایند
نام درس: تحلیل فضایی پیشرفته با تاکید بر سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS
تعداد واحد: 1 واحد نظری 1 واحد عملی
دورة تحصیلی: دکتری
نیمسال تحصیلی: اول
نام و نام خانوادگی استاد: سعید امانپور
مرتبة علمی: دانشیار
دانشکده: ادبیات و علوم انسانی
گروه: جغرافیا و برنامه ریزی شهری
آدرس ایمیل؛ amanpour@scu.ac.ir
جایگاه درس در برنامة درسی دوره : این درس به تحلیل عمیق فضاهای مهم موجود در شهرها می پردازد که برای این کار از سیستم اطلاعات جغرافیایی نیز بهره می برد. ترکیب این دو سبب ارتقاء مباحث می شود که امروزه در جغرافیا و برنامه ریزی شهری از جایگاه بالایی برخوردار است
هدف کلی: هدف اصلی این درس، آشنایی دانشجویان مقطع دکتری با روش ها و تکنیک های تحلیل فضایی با تکیه بر سیستم اطلاعات جغرافیایی در برنامه ریزی شهری و منطقه ای می باشد
اهداف یادگیری: انتظار می رود دانشجویان پس از مطالعه و گذراندن این درس، بتوانند با روش ها و تکنیک های تحلیل فضایی و استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی در برنامه ریزی شهری موضوعات شهری را به خوبی تحلیل نمایند
رفتار ورودی: آمادگی دانشجویان برای یادگیری رفتاری تازه در این درس مورد توجه قرار می گیرد. به سخن دیگر، آن چه این دانشجویان قبلا یاد گرفته اند یا آنچه برای شروع به یادگیری مطلبی تازه می بایست یاد گرفته باشد، حایز اهمیت است
مواد و امکانات آموزشی: این درس به صورت یک واحد نظری و یک واحد عملی ارائه و تدریس می شود و مواد و امکانات اصلی آن علاوه بر وسایل ساده لوازم التحریر، دسترسی مناسب به سیستم های رایانه که نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی بر روی آنها نصب شده باشد ، مورد نیاز است . ضمنا برای یادگیری بهتر از پرژکتور و اسلایدهای متنوع استفاده می شود
روش تدریس: به خاطر این که این درس به صورت نظری و عملی ارائه و تدریس می شود لذا برای تدریس مباحث نظری آن از روش های نظری مرسوم و معمول و برای تمرین و مشق اندوخته های نظری در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی از رایانه استفاده می شود
وظایف دانشجو : علاوه بر مطالعه مطالبی که در کلاس ارائه می شود دانشجو نیز باید در طرح مباحث و موضوعات مختلف مرتبط مشارکت داشته باشد و در صورت علاقه مندی یافته ها را ارائه نماید . با توجه به این که یک واحد درس مذکور عملی می باشد، انجام پژوهش مرتبط در طول ترم تحصیلی ضروری می باشد که در صورت علاقه مندی دانشجوی تحصیلات تکمیلی، نسبت به انجام آن مبادرت نماید
شیوه آزمون و ارزیابی: در پایان ترم از مجموع مباحثی که سر کلاس ارائه شده است، امتحان کتبی گرفته می شود و ارزیابی نهایی از مجموع نمره کتبی کسب شده به علاوه انجام فعالیت های کلاسی و با لحاظ حضور منظم در کلاس و نیز نتیجه انجام پژوهش در قالب یک واحد عملی صورت می گیرد
منابع درس؛ 1ـ ایزارد، والتر( 1363 )، روش های تحلیل منطقه ای، مترجم؛ محمدکاظم صفی، دانشگاه ملی ایران، تهران
2ـ سیدحسین، بحرینی، تحلیل فضاهای شهری، دانشگاه تهران، تهران
3ـ سعیدنیا، احمد، کتاب سبز راهنمای شهرداری ها، جلد 12 ، طراحی فضاها و مبلمان شهری
4ـ مدنی پور، علی، طراحی فضای شهری، شهرداری تهران، شرکت پردازش و برنامه ریزی شهری
5ـ سیدحسین، بحرینی، تئوری شکل شهر، دانشگاه تهران، تهران
6ـ ویلیام ای. هاکسهولد، اریک فلاور، برایان بار( 1393 )، کاربرد GIS در شهرسازی و برنامه ریزی شهری، آزاد پیما، تهران
7ـ دکتر علی زنگی آبادی، میثم رضایی( 1394 )، کاربرد GIS در جغرافیا و برنامه ریزی شهری و شهرسازی
8ـ غریب فاضل نیا، حکیم دوست، سیدیاسر، بلیایی، یدالله( 1393 )، راهنمای جامع مدل های کاربردی GIS در برنامه ریزی های شهری روستایی و محیطی، جلد اول، آزادپیما، تهران
جلسات واحد نظری
هفتة اول
کسب شناخت لازم از رفتار ورودی دانشجویان، معرفی برخی از منابع درسی، بحث و گفتگو در مورد تکالیف مربوط به این درس و نحوه ی ارزشیابی پایانی
هفتة دوم
بیان اهداف آموزشی و رفتاری درس ، ارائه تعاریف و مفاهیم و نظریه ها تعاریف، مفاهیم و نظریه ها، بخش مهم و قسمت اعظم ورود به هر مطلب درسی محسوب می گردد. بنابراین در جلسه دوم تلاش می شود دانشجویان را با این مباحث آشنا نمود
هفتة سوم
مفهوم فضا، فضایی جغرافیایی، فضای شهری و عوامل موثر بر شکل گیری و پایداری فرم و فضای شهری اهمیت فضا در جغرافیا و برنامه ریزی شهری و وجود تنوع و گوناگونی در فضا باعث شده تا پرداختن به این موضوع از جایگاه بالایی برخوردار باشد
هفتة چهارم
معیارهای مهم در سنجش کیفیت فضاهای عمومی و سرزندگی و پویایی در تحلیل مسائل شهری در این جلسه به معرفی معیارهای مهم در سنجش کیفیت فضاهای عمومی و نیز مبحث سرزندگی و پویایی شهری پرداخته می شود
هفتة پنجم قوانین مهم و طلایی در طراحی شهرهای سرزنده و پایدار در این جلسه به ارائه و معرفی 10 قانون طلایی در طراحی و برنامه ریزی فضاهای شهری موثر در سرزندگی و پایداری شهرها پرداخته می شود
هفتة ششم
مدل ها و تکنیک های تجزیه و تحلیل سازمان فضایی شهری
هفتة هفتم تحلیل سلسله مراتبی فضایی و تحلیل فازی فضایی
هفتة هشتم تحلیل فاکتورهای مهم در مکان یابی مناسب فعالیت ها در مجتمع های زیستی
جلسات عملی
هفتة اول
ارائه تعاریف و مفاهیم از سیستم اطلاعات جغرافیایی و آشناسازی با کلیت کار در واحد عملی کلیات، تعاریف، مفاهیم و نظریه ها، بخش مهم و قسمت اعظم ورود به هر مطلب درسی محسوب می گردد. بنابراین در این جلسه تلاش می شود دانشجویان را با این مباحث آشنا نمود
هفتة دوم
معرفی چارچوب های GIS و معروف ترین نرم افزارهای تجاری GIS و معرفی منابع مرتبط با GIS
هفتة سوم
معرفی کاربرد GIS در حوزه شهرسازی، حوزه خدمات شهری، در ترافیک و حمل و نقل و حوزه محیط زیست شهری
هفتة چهارم
تحلیل های سه بعدی شهری در ArcGIS - DEM -DTM -DSM
هفتة پنجم
ادامه تحلیل شبکه های شهری در ArcGIS - بانک اطلاعات شبکه - مسیر بهینه - بهینه ترین محدوده سرویس دهی - نزدیک ترین مرکز خدماتی
هفتة ششم
آمار فضایی در ArcGIS - نقاط داغ و نقاط سرد - تحلیل الگو - تحلیل پراکنش
هفتة هفتم
افق های نوین عملیاتی ArcGIS با کاربردهای شهری: -Web GIS - Mobile GIS
هفتة هشتم
کنترل کار عملی(کارکسیون) در جلسه آخر درس، به کنترل کارهای انجام شده توسط دانشجویان پرداخته می شود
